"Antikythera"ถอดรหัสอุปกรณ์สำริดกรีก 2 พันปี ต้นกำเนิดคอมพิวเตอร์เครื่องแรก

เอพี/เดลิเมล์ - นักวิจัยระบุอุปกรณ์ที่ทำจากทองสำริดเมื่อ 2,000 ปีก่อน ที่ชาวกรีกโบราณใช้ติดตามเส้นทางโคจรของดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และอาจรวมถึงดาวเคราะห์อีกหลายดวง ถือได้ว่าเป็นคอมพิวเตอร์เครื่องแรกของโลก และมีคุณค่ามากกว่าภาพโมนาลิซา

อุปกรณ์ที่ประกอบด้วยฟันเฟือง วงล้อ และหน้าปัดที่จารึกชื่อเดือนและสัญลักษณ์จักรราศี สามารถใช้คำนวณทางดาราศาสตร์ขั้นซับซ้อน และใช้เป็นปฏิทิน รวมถึงพยากรณ์ปรากฏการณ์จันทรคราสและสุริยคราส

ทีมนักวิจัยนานาชาติใช้เครื่องเอกซ์เรย์และซีทีสแกนชั้นสูงถอดรหัสคำจารึก และรวบรวมชิ้นส่วนที่พบในซากเรือบริเวณเกาะแอนติคีเทอราเมื่อกว่าร้อยปีที่แล้ว มาประกอบเข้าด้วยกันเพื่อไขความลับของกลไกอันซับซ้อนของอุปกรณ์สำริดนี้

การวิเคราะห์ยืนยันทฤษฎีที่ว่า กลไกแอนติคีเทอรา (Antikythera Mechanism) ที่มีอายุย้อนไประหว่างช่วง 100-150 ปีก่อนคริสตกาลนั้น เป็นเครื่องคำนวณทางดาราศาสตร์ และมีความก้าวหน้าทางเทคนิคมากกว่าที่เคยคิดกัน

สิ่งที่ซับซ้อนคือ ระบบฟันเฟืองและวงล้อที่เชื่อได้ว่า อย่างน้อย 1,000 ปีให้หลังจึงจะมีผู้คิดค้นกลไกนี้สำเร็จ

ไมค์ เอ็ดมันด์ส (Mike Edmunds) ศาสตราจารย์ด้านดาราศาสตร์ของมหาวิทยาลัยคาร์ดิฟฟ์ (Cardiff University) ประเทศเวลส์ ยกย่องว่าอุปกรณ์นี้ล้ำเลิศทั้งในแง่เทคนิคและการออกแบบ

"ใครก็ตามที่สร้างอุปกรณ์นี้ขึ้นมาต้องเป็นคนที่ฉลาดปราดเปรื่องมากๆ ในแง่ประวัติศาสตร์และคุณค่าแล้ว ผมคิดว่าอุปกรณ์นี้ล้ำเลิศเหนือกว่าภาพโมนาลิซา"

ระบบที่ประกอบด้วยฟันเฟืองและวงล้อกว่า 30 ชิ้น และทำงานด้วยการหมุนด้ามหมุน สามารถติดตามการโคจรของดวงดาวอย่างแม่นยำ รวมถึงทำหน้าที่เป็นปฏิทินและพยากรณ์การเกิดคราส และเป็นไปได้ว่ากลไกนี้สามารถติดตามการโคจรของดาวพุธ ดาวอังคาร ดาวศุกร์ ดาวพฤหัสฯ และดาวเสาร์ ซึ่งเป็นดาวเคราะห์เท่าที่คนสมัยนั้นที่เชื่อกันว่าโลกเป็นศูนย์กลางของระบบสุริยจักรวาลรู้จัก

รายงานที่ตีพิมพ์อยู่ในวารสารเนเจอร์กล่าวว่า ปฏิทินมีความสำคัญต่อสังคมในสมัยโบราณ เพราะบอกถึงช่วงเวลาในการเพาะปลูก และกำหนดวันประกอบพิธีกรรมทางศาสนา

ไม่มีใครรู้ว่า ใครคือผู้ออกแบบกลไกนี้ แต่มีการคาดเดาว่าน่าจะเป็นอาร์คีมีดีส หรือฮิปปาร์คัส นักคณิตศาสตร์และนักดาราศาสตร์สำคัญของกรีกตามลำดับ

ดร.โทนี ฟรีต หนึ่งในทีมวิจัย แสดงทัศนะทิ้งท้ายว่า อุปกรณ์นี้เป็นสุดยอดความสำเร็จทางเทคนิคตลอดกาล และเป็นวัตถุที่น่าทึ่งในแง่ประวัติศาสตร์เทคโนโลยี

ปัจจุบัน กลไกนี้ ซึ่งอยู่ในสภาพแยกส่วนเป็นชิ้นๆ จัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์โบรารณคดีแห่งชาติกรุงเอเธนส์